Jubileum 31 augustus 2021

Welkom op 60 jaar Nationale Ballet

Het Begin | Period 1961 -1971

De Nederlandse Dans: Het Nationale Ballet werd opgericht in 1961
Dit was een fusie van het ”Amsterdams Ballet” en het “Nederlands Ballet” Mascha ter Weeme werd artistiek directeur van het nieuw gevormde Amsterdams Ballet in 1959. Maar haar positie in die periode was uiteindelijk niet sterk genoeg om aan te blijven. In maart 1961 werd haar ontslag aangevraagd en binnen niet al te lange tijd verleend. Het Amsterdams Ballet werd kort daarop opgeheven. Vervolgens werd Het Nationale Ballet in september 1961 officieel opgericht. Met naast Sonia Gaskell alsnog Mascha ter Weeme als mede artistiek leidster. Door botsende inzichten van beide persoonlijkheden besloot ter Weeme na een aantal maanden haar positie alsnog op te geven. Sonia Gaskell werd door deze interne wending alsnog enig artistiek leidster van Het Nationale Ballet. In 1965 werden Rudi van Danzig en Robert Keasen beiden benoemd tot artistiek adviseurs van Sonia Gaskell. Door Gaskells ondoorzichtig beleid krijgen beiden geen taakomschrijving mee die een bevredigend resultaat aan hun positie zou geven. Echter bij het vertrek van Sonia Gaskell in 1968 worden van Dantzig en Keasen  aangesteld als co directeuren van Het Nationale Ballet. Eind 1970 besluit Robert Keasen  bij het Nationale Ballet te vertrekken, omdat hij zichzelf niet geschikt acht de taken als mede artistiek leider te kunnen volbrengen. Na een kort intermezzo met Benjamin Harkavy als co directeur, zal Rudi van Dantzig als enig artistiek leider worden aangesteld.

Naast het klassieke repertoire en de “Modern Classics” (waar George Balanchine een bijzondere plaats binnen het repertoire innam), was het choreografisch werk van Rudi van Dantzig die het gezicht bepaalde van het Nationale Ballet in de periode 1961-1972. De werken van Hans van Manen, Toer van Schayk samen met van Dantzig bepaalde het Internationale succes van het Nationale ballet na 1972. Onder deze drie choreografen vestigde Het Nationale Ballet zijn indentiteit. In 1968 volgde van Dantzig na interne problemen Sonia Gasskell op als artistiek leider. Het Nederlands Dans Theater, met artistiek leiders Benjamin Harkavy en Hans van Manen vormde de innovatieve tegenhanger van Het Nationale Ballet in de tweede helft van de zestiger jaren. Het Nationale Ballet werd de voorloper in Europa en toont het publiek over de hele wereld dat een op klassiek gebaseerd dans gezelschap ook de moderne & hedendaagse choreografieën van hun tijd kon dansen. We spreken hier over 1961-1971. Gaskell nodigde Internationale prominente choreografen en leerkrachten uit om haar gezelschap van nieuwe uitdagingen te voorzien. Deze waren o.a. Harold Lander, David Lichine, Leonid Massine, George Skibine, Serge Lifar, Maurice Béjart, Kurt Jooss, Karel Shook, Abdarakhman Kumusnikov, Igor Belski, Nathalia Orlovkaja en Jelena Chikvaidsze. Een soliste van de “Martha Graham Company” Pearl Lang gaf exellente training in moderne dans technieken. Een interessante manifestatie was het dansstuk “Visibilty… by Change” van Koert Stuyf en Ellen Edinoff. John Taras de Amerikaanse Ballet meester van Het New York City Ballet legde de basis voor het Balanchine repertoire. Sonia Gasskell was niet alleen geïnteresseerd in de traditie van het klassiek academisch ballet, nieuwe en bijzondere ontwikkelingen binnen de danskunst trok haar aandacht. In die zin zorgde Gaskell voor actuele vernieuwingen in haar ballet gezelschap.

Benjamin Feliksdal